Bununla birlikte, sonraki üç yazıyı sıralı okumak gerekir.
“Allah razı olsun Koronavirüs’ten, onun sayesinde Türkiye, “bilim”den söz etmeye başladı. Onun da yeterli olmadığını görecek ve “düşünme”yi konuşacaktır. İşte o zaman hidayete ermeye başlayacaktır.”
“İlerlemeye engel olan; din de olsa, Tanrı da olsa, reddet! Onlar gerçek tasvir değildir.”
“Teknik bilgi olmaksızın, olup-biten olayları, değişimler ve gelişimler anlaşılamaz.”
“Çağdaş kapitalizmin temeli şu sorunun cevabına dayanır; Para ne için Kazanılacak?”
ÇAĞDAŞ KAPİTALİZM
Gelecek ekonomik sistem, kapitalizmin çağdaşlaşmışı olabilir. Çünkü kapitalist organizasyon olmaksızın, artık bu kadar kalabalık insan nüfusunu geçindirmek imkansızdır. Dünyanın en ücra köşesinden kaynak tedariki ve oraya mal dağıtımı yapmak başka sistemle şimdilik mümkün görünmüyor. Fakat kapitalizmin çağdaşlaşması gerekir. Çağdaş kapitalizm olabilmesi için, başta ahlakta olmak üzere, her alanda çağdaşlığa ve insani değerlere uyumlu olmalıdır. Çağımızda, insana ve malzemeye saygı varsa; “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler,” durumuna yer yoktur. Çağımızın insani değerleri; insanın, canlı ve cansız malzemenin kişiliğine saygı duyar.
Çağdaş Kapitalizm Ahlakı
Çağdaş kapitalizm; çağdaş anlamda hümanistleşmelidir. Bu amaçla, öncelikle klasik kapitalizmin ahlakını sonlandırmalıdır. Fransız dinadamı Kalvin (1509-1564)’e dayandırılan ve Weber (1864-1920)’in formüle ettiği, Klasik kapitalizmin, egoist-pragmatist “faydacı”, geleneksel-dinsel “Protestan ahlakı” yerine, modern insani değerlere dayalı çağdaş ahlak olan “ödev” ve “erdem” ahlakı, modern kapitalizmin merkezi yapılmalıdır.
Çağdaş İnsani Değerler
Çağımızın ekonomik sistemi, çağdaş insanın nasıl olması gerektiğine göre oluşmalıdır. Kapitalizmi uygulayanların kendileri, nasıl yaşamak istiyorlarsa insanların da öyle yaşayabilmelerini sağlamalıdırlar. İnsanlığın, Hümanizm ve Aydınlanma ile başlattığı ve çağımızda ulaştığı akıl çapıyla tanımladığı; birey, adalet, eşitlik, demokrasi, özgürlük, insan hakları gibi insani değerler artık başta ekonomi olmak üzere her alanda uygulanmak zorundadır. Çağdaş insani değer ilkeleri, ekonomik sisteme yansıtılmak zorundadır. Artık kişiler ve ülkeler arasında güçlü olmak, ayırımcılık nedeni kabul edilmemektir. Ayırımcılığın her türlüsü yasaktır.
İnsani Duygu Katmak
“Duygu, lezzet veren baharat görevi görür.”
İnsanda; biri doğal diğeri düşünsel olmak üzere iki türlü duygu vardır. Doğal duygular insanı vahşi, düşünsel duygular ise insani duygulu yapmaktadır. Klasik kapitalizmin vahşi olmasının nedeni, doğal duygulara dayalı geleneksel ahlaka sahip olmasıydı. Modern kapitalizm, hümünal duygululuk ile uygulanmalıdır.
Enternasyonal Kapitalizm
Çağdaş kapitalizm; enternasyonal olmalı ve bütün dünyanın; kaynakları ve istihdamı gibi konuları düzenlemelidir. Aşırı rekabet, aynı malları üreten işletmelerin, dünyanın kaynaklarının gereksiz tüketimine neden oluyor. Sektörel iş bölümü yapılarak, lüzumsuz üretim ve tüketim önlenebilir. Klasik kapitalizmin “yoğun üretim ve yoğun tüketim” temposu düşürülmelidir. Şimdiki tempo, israfa ve dünyanın kaynaklarının tükenmesine neden oluyor. Artık insanlar, giysileri eskimedikçe yenisini almamalıdır. DSÖ, UNESCO, DTÖ gibi çeşitli alanlarda dünyayı yöneten küresel organizasyonlar zaten mevcuttur. Bunların tam küresel ve etkin yapılmaları gerekir. Kazanılacak artı para, insanlığın hedefleri için harcanmalıdır.
Sosyal Kapitalizm
Emek-Sermaye Ortaklığı
Çağdaş kapitalizme, sosyal kapitalizm adını vermek mümkündür. Emek-sermaye ortaklığı olmalıdır. Çalışanlar asgari ücretli olmamalıdır. Elde edilen karlar belirlenen oranlarda bütün çalışanların olmalıdır. Sosyal kapitalizm; gelirin, üretenlere dağıtıldığı sistemdir.
“Modern kapitalizmde fiyatları arz-talep değil, maliyet-kâr dengesi belirlemelidir.”
Herkesin Geçimini Sağlamak
Dünyada yaşayan herkesin hayatını yaşayabileceği geçim malzemelerini elde edebileceği bir iş ve ücret sağlamalıdır. Kapitalizm, küresel iş yapma sistemi olduğuna göre, dünyadaki herkesin geçimini sağlamayı düşünmelidir.
İşi, Zengin Olmak İçin Yapmamak
Bu çağda zengin olmak yoktur. Çünkü zenginliğin harcanacağı alanlar yoktur. Zengin olmak için değil, herkesin hayatını yaşayabilmesini sağlamak için iş yapılmalıdır. Herkese, çağdaş insanca geçinebilmesi için maaş alabileceği iş sağlanmalıdır.
“Para kazanmak için iş yapmak değil, iş yapmak için para kazanmak esas olmalıdır.”
Esnafın Ortadan Kalkması
Aracılar
Teknolojinin gelişmesinden de yararlanıp, imalatçılar ürünlerini müşteriye doğrudan satacaklardır. Fiyatların lüzumsuz artmasına neden olan ve haksız kazanç elde den aracı durumundaki esnaf ortadan kalkacaktır. Diğer alanlarda da aracılar devre dışı kalacaktır. Bu alanların başında din alanı gelecektir. Aracılar kanalıyla ibadet yapmak sonlanacaktır.
“Bir ülkenin esnafı ne kadar çoksa, ekonomisi o oranda kötü oluyor.”
“Bir dinin aracısı ne kadar çoksa dinsizlik de o kadar çok oluyor.”
“Batı, kendi ürünleriyle; Müslümanlar Allah’ın ürünleriyle var olmaya çalışıyor.”
“Cesaretliler kendileri döğüşürler; korkaklar, tanrılarını döğüştürürler.”
Not
Bütün maddi ve manevi gelişmeler, birikimseldir. Birikim olmaksızın gelişme olmuyor. O nedenle zihnimizin entelektüel manevi gelişmesini istiyorsak, azar da olsa, sürekli okuyup beynimize bilgi girdileri birikimleri yapmak gerekir. Hemen sonuçlara ulaşmaya çalışmamak gerekir. Biz beynimize malzemeyi verelim, o, kendisi sonuçlara ulaşır. Çünkü beynin, prodüksiyon ve reprodüksiyon yapma yetisi vardır.
“Sen, aklına, senin ne yapacağını sana söylemesini dikte etme. Sen, aklına yapacağın iş ile ilgili gerekli bilimsel teknik bilgileri ver, o, sana, senin ne yapacağını söyleyecektir.”
Kitap
Wallace Craig (1876-1954)
Amerikalı deneysel psikolog ve davranış bilimcisiydi.
Etoloji (hayvan davranışları bilimi)nin kurucularındandır. Kuşların dilini çözmüştür.
Kitabı: “Song in birds; kuşlarda müzik”. Bu kitapta; kuşların müziği vardır.